امید عربستان به شورای همکاری خلیج فارس در دوره بایدن - طرفداران رونالدو

اساسا تازمانی که ترامپ بر سر کاربود عربستان نیازی به پشتیبانی شورای همکاری خلیج فارس نداشت، اما اکنون تلاش می کند تا پشتیبانی شورا را به دلیل احتمال تغییر در سیاست های امریکا در دوره بایدن را بدست اورد، اکنون عربستان خواهان وحدت شورای همکاری خلیج فارس است. منظور وحدت موضع کشور های عضو این شورا در جهت حمایت از امنیت این کشور ها و ایجاد سد مستحکمی در برابر هرگونه لطمه به دستاورد های آن ها است.

عربستان و سه متحدش شامل مصر، امارات متحده عربی، بحرین که قطر را متهم به نزدیک شدن به ایران و حمایت از تروریسم و گروه های افراطی از جمله داعش و القاعده کرده است و از میانه های سال 2017 روابط دیپلماتیک و تجاری خود را با این گشور قطع کرده و تمامی راه های زمینی، هوایی، دریایی خود را با قطر بستند، اما اکنون با میانجی گری امریکا و کویت پیشرفت های در حل بحران شورا حاصل شده است که وزیر خارجه گویت گفت نشست سران شورا در 5 ژانویه 2021 درریاض تشکیل می شود.

در هرحال عربستان احساس می کند که دیگر سیاست های گذشته اش با شدت قبلی نمی تواند ادامه دهد و باید تجدیدنظر هایی بکند که کم هزینه ترین تغییر سیاست ها کاهش اختلاف با قطر در جهت ایجاد وحدت در شورا می باشد و از طرف دیگر ائتلافی که در جنگ یمن درست شده بود دیگر کارکردی ندارد، زیرا بایدن گفت به حمایت امریکا از عربستان در جنگ یمن پایان خواد داد حتی اطلاعات تاکتیکی در اختیار آن ها قرار نمی دهد و از فروش سلاح به عربستان هم جلوگیری کرد.

بنابراین اگر بایدن این سیاست ها را اجرایی سازد عربستان و هم پیمانش را تحت فشار قرار می دهد و عربستان را در تونل تنگ و تاریک گرفتار می کند و این یکی از نشانه های است که عربستان را متوجه شورا کرده است.

مسئله دیگر پرونده حقوق بشر محمد بن سلمان ولیعهد جوان است که باز کردن پرونده قتل جمال قاشقچی می تواند چالش هایی را پیش روی بن سلمان جوان قرار دهد که کمترین اثر آن واگذاری امتیازات بیشتر به امریکا است و نکته دیگر این است که دست ولیعهد جوان برای ادامه این جهت بسته خواهد شد و نمی تواند مانند دوره ترامپ بدون مجوز و هماهنگی جنایت آفرینی ها و جنگ افروزی خود را ادامه دهد.

مساله دیگر که عربستان را با چالش روبرو می کند فروش نفت و سروسامان دریافت اوپک است اگر در دوره بایدن تحریم فروش نفت ایران و ونروئلا در اوپک تعلیق شود و بازگشت دو شریک قدرتمند نفتی به بازار های جهانی می تواند بازار نفت عربستان را با چالش روبرو کند.

در حال حاضر به دلیل مشکلاتی که عربستان از ناحیه کاهش قیمت نفت دارد و با کسری بودجه روبرو است؛ بازگشت ایران و ونزوئلا به بازار های نفتی چالشی برای این کشور است که عربستان را متوجه شورای همکاری خلیج فارس کرده است.

مسئله دیگر که عربستان را نگران کرده بازگشت بایدن به برجام است و این ماجرا خاندان پادشاهی سعودی را آشفته کرده است و عملا بازگشت امریکا به برجام به معنی لغو تحریم ها و قدرت دریافت ایران و با فروش نفت باعث رونق دریافت مجدد صنعت نفت و توسعه صادرات و واردات ایران و نهایتا تقویت نفوذ منطقه ای ایران، همگی سران عربستان را آشفته کرده است و باعث شده عربستان به دنبال اجماع در شورا علیه ایران باشد.

به طور کلی میراث دموکرات ها در خاورمیانه بر مذلکره، مدیریت مناشقه های منطقه ای و ایجاد حرکت به سمت پذیرش کشور ها در فرایند مسئولیت پذیری استوار است و بنابرابن به دنبال تقویت قدرت بازیگران جدید منطقه خواهد رفت که ممکن است محمد بن زاید حاکم امارات متحده عربی برای بایدن به نسبت محمد بن سلمان شریک قابل اعتمادتری باشد.

محمد بن زاید در جنگ یمن جهت خود از عربستان جدا کرد و بایدن هم علاقه کمتری به دخالت مستقیم در خاورمیانه دارد بر همین اساس منصفانه است بگویم عربستان در دوره بایدن محبوب واشنگتن نخواهد بود پس نهایتا یکی از ابزارهای عربستان در قبال این چالش؛ شورای همکاری خلیج فارس است.

*دانشجوی ارشد روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی