ترکیه به دنبال تثبیت حضور در لیبی - طرفداران رونالدو

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، توجه و رویکرد خاص ترکیه به جغرافیای سیاسی لیبی در آفریقا و شرق مدیترانه ادامه دارد و لیبیایی ها، دیروز برای چندمین بار در دو سال اخیر، مهمان ترکیه بودند.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه دیروز در کاخ وحدالدین استانبول، به مدت دو ساعت با محمد یونس المنفی، رئیس شورای ریاستی لیبی و هیئت همراه وی مصاحبه کرد. در این ملاقات مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه و ابراهیم کالین، سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه نیز در این ملاقات حضور یافتند.

اردوغان که پیش تر برای فائز السراج سنگ تمام می گذاشت، این بار برای خلف او، پروتوکول را به سطح بالاتری برد و در ورودی کاخ وحد الدین، پرچم لیبی برافراشته شد تا نشان دهد که همچنان خواستار بر قدرت ماندن تیمی است که در مورد آینده لیبی، تفکراتی برخلاف ژنرال حفتر و عقیله صالح رئیس مجلس نمایندگان دارند.

حمایت از چهره های پیشین دولت وفاق ملی و سیاستمداران نزدیک به گفتمان حزب عدالت و توسعه برای ترکیه تبدیل به یک هدف راهبردی شده اما هنوز هم مشخص نیست که تقسیم قدرت و ساختار سیاسی آینده در لیبی به چه شکلی خواهد بود.

ترکیه، لیبی و فاکتور سیسی

در تحلیل نشریه The Arab Weekly به این اشاره شده که شکست مارشال خلیفه حفتر در فتح طرابلس و همچنین شکست سیاسی عقیله صالح، موجب آن شده که ژنرال عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر، اندک اندک، فرمان را به سمت دیگر بچرخاند و با این واقعیت کنار بیاید که گویی حفتر در آینده لیبی صندلی چندان قابل توجهی نخواهد داشت و باید در راستای حفظ ثبات در لیبی، با دولت موقت کنار آمد.

اما در این میان، روابط ترکیه - مصر تا چه اندازه تحت تاثیر این شرایط قرار خواهد گرفت؟ در پاسخ باید گفت: در چند هفته اخیر، پیشرفت های ملموسی در راستا عادی سازی روابط آنکارا - قاهره مشاهده شده و چنین به نظر می رسد که برطرف تنش بین ترکیه و مصر، به طور مستقیم بر پرونده لیبی نیز اثر می گذارد و احتمال می رود که این دو کشور، همچنان که در ماجرای مشخص قلمروهای قاره ای دریایی، به منافع متقابل احترام نهاده اند، در لیبی نیز به جایی برسند که هر کدام سهم معقولی از کیک را صاحب شوند و به همدیگر تنه نزنند.

عبدالفتاح سیسی، پیش تر حاضر نبود در مورد لیبی، با کسانی جز عقیله صالح و ژنرال حفتر حرف بزند اما در وصف تغییر موضع قاهره همین بس که سیسی در شرایطی به صورت تلفنی و هم به صورت حضوری با محمد منفی طرف صحبت می گردد که نیک می داند او روابط حسنه ای با ترکیه برقرار نموده است.

راستا پیش رو، انتخابات لیبی و موقعیت ترکیه

کمتر از دو ماه قبل، در رای گیری مجمع مصاحبهی سیاسی لیبی برای انتخاب مقامات دولت موقت، محمد منفی به عنوان رئیس جمهور و عبدالحمید دبیب نیز به عنوان نخست وزیر جدید دولت موقت لیبی انتخاب شدند.

اما بر اساس توافق همه گروه ها، محمد منفی و عبدالحمید دبیب تا 24 دسامبر 2021 به عنوان رئیس جمهور و نخست وزیر این کشور فعالیت خواهند داشت و طرف ها در مورد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و سراسری در این کشور در تاریخ 24 دسامبر 2021 (سوم دی ماه امسال) به توافق رسیدند. بنابراین، تیم فعلی، 8 ماه فرصت دارد تا موقعیت خود را تثبیت کند و پس از آن، باید در میدان وزن کشی و کارزار انتخاباتی، تکلیف قدرت روشن گردد.

با توجه به پیچیدگی های ساختار قبیله ای جامعه لیبی و مداخله چندین بازیگر منطقه ای و فرامنطقه ای، نمی توان از الان پیش بینی کرد که فضای لیبی تا چه اندازه برای حضور نظامی ترکیه مهیا و مساعد خواهد بود. اما می توان این واقعیت را در نظر گرفت که چند و چون حضور و نفوذ ترکیه، تابعی از چندین فاکتور مهم خواهد بود که یکی از مهم ترین این فاکتورها، رقابت قدرت های بین المللی است.

با توجه به این که تیم جو بایدن هنوز در مورد لیبی تصمیم خاصی نگرفته و ناتو نیز در این مورد سکوت اختیار نموده، هنوز مشخص نیست که نگرش واشنگتن به افزایش قدرت روسیه در لیبی چگونه خواهد بود.

در همین حال، فاکتور منطقه ای مهم دیگری که می تواند بر موقعیت ترکیه در لیبی اثر بگذارد، روابط آینده آنکارا - قاهره است. اگر آن گونه که گفته می گردد، مذاکرات بین مقامات دیپلماتیک مصر و ترکیه ادامه پیدا کند و طرفین به سمت عادی سازی روابط بروند، راه برای تیم اردوغان هموار خواهد شد تا نه تنها در لیبی، بلکه در تونس نیز از موقعیت بهتری برخوردار شوند.

یکی دیگر از فاکتورهای مهم و اثرگذار در مورد آینده لیبی، فرجام و نتیجه نهایی نشست های تدوین پیش نویس قانون اساسی لیبی است که چند دور از این نشست، به میزبانی تونس و مصر برگزار شده و هدف اصلی آن، تدوین قانونی است که در مورد انتخابات و همه پرسی و رقابت سیاسی 24 دسامبر امسال، بسیار مهم و مشخص کننده خواهد بود.

پیداست در موضوع تدوین قانون اساسی، مصر از مزیت های میزبانی و هویت عربی بهره می برد و ترکیه در این حوزه نمی تواند به اندازه مصر، امیدوار به حصول نتایج مطلوب خود باشد. اما با این حال، ترکیه در میدان سوریه و مذاکرات ژنو و کوشش برای اصلاح قانون اساسی سوریه، تجاربی دارد و کوشش می نماید تا در ساختار آینده لیبی، سهم بیشتری را از آنِ خود کند. چرا که در هر سه حوزه مدیترانه ای، عربی و آفریقایی، به منظور حفظ منافع و گسترش نفوذ، سرزمین لیبی را یک سرزمین مهم و اسراتژیک می داند.

صد البته ترکیه در سرزمین لیبی، نه تنها با بازیگرانی همچون روسیه، آمریکا و مصر، بلکه با اتحادیه اروپا نیز طرف است و رقابت با بازیگر مهمی به نام فرانسه، تا به امروز چندین بار زمینه های افزایش تنش بین آنکارا و پاریس را به وجود آورده است.

بنابراین، پرونده لیبی برای ترکیه یک موضوع حساس و ذو ابعاد است و شواهد نشان می دهد که ترکیه در آینده نیز مجال و توان بیشتری صرف مدیریت این پرونده خواهد نمود و با توجه به تعدد بازیگران، بعید به نظر می رسد که در میان مدت، به آسودگی خاطر دست پیدا کند.

،