آلزایمر؛ نتیجه اشتباه سیستم ایمنی در نابودی ارتباطات عصبی - طرفداران رونالدو

عصب شناسی از مدرسه پزشکی ویرجینیا در شارلوتس ویل به نام جاناتان کیپنیس می گوید: این کار تازه خیلی زیباست و به خوبی روشن می نماید که در مراحل اولیه بیماری چه رخ می دهد. بیشتر داروهای تازه آلزایمر با هدف از بین بردن پروتیینی به نام بتا آمیلوئید ساخته می شوند. این پروتیین روی سلول های عصبی بیماران مبتلا به آلزایمر پلاک های چسبنده ایجاد می نماید. بت استیونس از بیمارستان بچه ها بوستون که رهبری گروه پژوهشی را بر عهده دارد می گوید: کسانی که آلزایمر دارند نسبت به افراد عادی اندازه بیشتری از این رسوبات در مغزشان یافت می گردد. البته پلاک های بیشتر لزوما به معنی علائم بیشتر بیماری مثل فراموشی و عدم توانایی در تمرکز نیست.

استیونس ادامه می دهد چیزی که با کاهش توانایی های شناختی در بیماران آلزایمر مرتبط است و به وضوح می توان آن را دید (دست کم در موش های حامل ژن های موثر در ابتلا به آلزایمر)، از بین رفتن سیناپس ها یا محل تماس سلول های عصبی به یکدیگر است. اتصال بین سلول های عصبی جاییست که پیغام رسان های عصبی آزاد می شوند تا فعالیت الکتریکی در مغز کلید بخورد. استیونس بیشتر عمر کاری خود را صرف مطالعه فرایندهای طبیعی که از هنگام تولد تا نوجوانی سیناپس های ضعیف یا نالازم را از بین می برند، نموده است. این کار سیستم ایمنی باعث می گردد که فقط اتصالات مهم تر باقی بمانند و با قدرت بیشتری کار نمایند. در این فرایند، پروتیینی به نام C1q زنجیره ای از واکنش های شیمیایی ایجاد می نماید که باعث شناسایی سیناپس های هدف می گردد. استیونس می گوید وقتی سیناپس هدف شناسایی شد، میکروگلیاها که اعضای سامانه دفع زباله مغز هستند، سیناپس را می خورند. او اشاره می نماید که اگر به هنگام رشد مغز در دوران جنینی، کودکی یا نوجوانی این سیستم خراب گردد و درست کار نکند، ممکن است در فرد مسائل روانی مثل شیزوفرنیا ایجاد گردد.

استیونس در قالب یک فرضیه می گوید که احتمالا فرایندی مشابه در مراحل ابتدایی آلزایمر بوجود می آید که اتفاقا درست هم کار نمی نماید. در نتیجه سیناپس های خوب و قوی را نابود می نماید و این به مسائل شناختی منجر می گردد. او با استفاده از دو مدل موش مبتلا به آلزایمر که هرکدام از آن ها اندازه زیادی پروتیین بتا آمیلوئید فراوری می کردند و با بالا رفتن سن به مسائل حافظه و یادگیری دچار می شدند، فهمید که سطح پروتیین C1q در بافت مغز هر دو موش افزایش یافت. طبق آن چه در ساینس منتشر شده، آن ها از یک پادتن برای جلوگیری از کار پروتیین C1q استفاده کردند تا میکروگلیاها فعال نشوند. پادتن موثر بود و دیگر سیناپس ها از بین نرفتند.

استیونس فکر می نماید فرایند هرس کردن سیناپس ها به هنگام رشد مغز گاهی در سنین بالا هم تکرار می گردد و این منجر به آلزایمر می گردد. او می گوید که میکروگلیاها عمل هرس کردن سیناپس ها را در زمانی که از آن ها انتظار نمی رود انجام می دهند. اکنون گروه این موش ها را زیر نظر گرفته اند تا ببینند داروهایی که جلوی C1q را می گیرند می توانند از ابتلای آن ها به آلزایمر یا کاهش توانایی های شناختی جلوگیری نمایند یا خیر. برای مشخص اینکه آیا سطح بالای بتا آمیلوئید می تواند باعث خراب شدن عملکرد C1q گردد یا خیر، استیونس و همکارانش نوعی از پروتیین که به نظر می رسد می تواند پلاک هایی در مغز موش های سالم ایجاد کند (یا موش هایی که به علت جهش ژنتیکی نمی توانستند پروتیین C1q فراوری نمایند) را به موش ها تزریق کردند. هرچند موش هایی که در معرض پروتیین قرار گرفتند سیناپس های زیادی را از دست دادند، موش های جهش ژنتیکی یافته تاثیر نگرفتند. همچنین میکروگلیا فقط زمانی روی سیناپس ها تاثیر گذاشت که بتا آمیلوئید هم وجود داشت. این بدین معنیست که ترکیب این پروتیین و پروتیین C1q است که می تواند سیناپس ها را نابود کند. اگر هرکدام از این ها به تنهایی وجود داشته باشد سیناپس ها سالم می مانند.

این یافته در تضاد با نظریه های قبلی است که می گفتند فقط افزایش میکروگلیا و فعالیت C1q مسئول تشکیل پلاک ها هستند. استیونس می گوید که در عوض به نظر می رسد میکروگلیاها قبل از تشکیل شدن پلاک ها روی سیناپس ها، آن ها را می خورند. گروه آن ها می خواهد در پی آزمایش ایمنی پادتنی که برای جلوگیری از تشکیل C1q درست کردند و نام آن را ANX-005 گذاشتند، برود.

منبع: Science Mag