مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک چیست؟ - طرفداران رونالدو

در واقع، شاید هدف اول و رؤیای کمپانی های سازنده خودرو این بود که ابتکار و پیشرفت تکنولوژی و علم باعث شود که گیربکس اتومات به طورکلی جای ماشین های دنده ای معمولی را بگیرد، اما این نقشه هیچ گاه به نتیجه 100 درصد نرسید. همان طور که می دانید، امروزه همچنان خودروهای دنده ای و ساده مثل قدیم فراوری می شود. این اتفاق چند علت دارد که به مزایا و معایب خودروی دنده اتوماتیک مربوط می شود، چراکه این اختراع بشر نیز مثل تمام اختراعات، کامل و ایدئال نیست و بدی ها و خوبی هایی دارد.

در مطلب امروز به آنالیز برخی از مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک و نحوه عملکرد آن اشاره می کنیم.

تفاوت گیربکس اتوماتیک با دستی

برای اینکه مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک را بدانیم، ابتدا باید به طور مختصر با نحوه کارکرد و بعلاوه تفاوتش با یک ماشین معمولی دنده ای آشنا شویم. در یک ماشین دنده ای همان طور که می دانید، همه چیز با دست و پا و دستور راننده انجام می گیرد. اینکه سرعت خودرو کی زیاد شود، چه موقع دنده رو به بالا یا رو به پایین برود و کی ماشین بایستد، همگی با حرکت پدال های گاز، ترمز، کلاچ و اهرم دنده در اتاقک انجام می شود که به صورت دستی راننده آنها را کنترل می نماید. در این قسمت از بحث موضوع و اتفاق پیچیده و ناآشنایی وجود ندارد.

واقعیت این است که شرح دقیق و با جزئیات اینکه یک جعبه دنده اتوماتیک چگونه کار می نماید، خود مطلب مفصلی را برای تمام اجزای تشکیل دهنده اش می طلبد. بااین حال اگر بخواهیم به طور مختصر شرح دهیم، مهم ترین تفاوت مکانیکی در یک گیربکس اتومات نسبت به نوع دستی، فرایند عوض شدن دنده است. در یک ماشین دنده ای همان طور که می دانیم، این کار با پدال کلاچ صورت می گیرد.

مادامی که راننده پدال کلاچ را می فشارد، چرخ دنده های گیربکس به صورت موقت از نیروی گردشی موتور جدا می شود. سپس او در این زمان کوتاه با تغییر اهرم دنده، وضعیتی نو در چیدمان این چرخ دنده ها ایجاد می نماید. وقتی راننده پای خود را از روی کلاچ بردارد، نیروی واردشده از سوی موتور به گیربکس، محدوده قدرت و سرعت زیادتر یا کمتر را به ماشین می دهد. این حالت در برخی ماشین های دنده ای معمولی که به جای پدال کلاچ یک دسته کلاچ دارد، به همین صورت است. این دسته معمولاً در پشت فرمان واقع شده است.

نحوه عملکرد گیربکس اتوماتیک

در یک خودروی اتوماتیک وقتی دنده خودرو روی حالت درایو قرار می گیرد و پدال گاز فشرده می شود، دیگر کار تنظیم سرعت و تعویض دنده بر عهده جعبه دنده است. دو عضو اصلی که این کار را انجام می دهد، مبدل گشتاور و مجموعه دنده های سیاره ای و خورشیدی است.

مبدل گشتاور خود شامل دو بخش است: یک پروانه که به میل لنگ موتور و دیگری یک توربین که به میله ورودی گیرنده قدرت متصل است. با گردش موتور، پروانه می چرخد و مایع و سیالی را که در محفظه ای بسته واقع شده است، به چرخش در می آورد و این حرکت باعث چرخش توربین می شود.

بین پروانه و توربین یک استاتور وجود دارد که برای تند و کند کردن سرعت ماشین به یاری حرکت سیال می آید. وقتی پدال گاز بیشتر فشرده شود، مایع درون محفظه توربین را بیشتر می چرخاند و به این ترتیب قدرت و سرعت فراوریی بیشتر می شود. بعد از این کار سنسورهای هوشمند به مجموعه چرخ دنده های سیاره ای فرمان می دهد که هر کدام فرم خاصی دارد و وظیفه تغییر اتوماتیک در سرعت و قدرت خروجی به چرخ ها را خواهد داشت.

در مرکز این مجموعه یک چرخ دنده خورشیدی واقع شده است که با همه آنها درگیر است. با کم شدن سرعت، سیال کار برعکس را انجام می دهد و سرعت توربین را کم می نماید. حتی در مواقعی که دیگر به دخالت موتور احتیاج نیست و دور توربین و سیال از قبل زیاد است، موتور تا زمانی که دوباره احتیاج باشد، به طور کامل از مدار خارج می شود؛ اینگونه با وجود سرعت و حرکت خودرو، موتور خاموش است.

در زمان پارک کردن هم 2 چرخ دنده که حالت قفل دارد، بعد از جداشدن موتور و قدرت حرکتی از گیربکس، با چرخ دنده های مربوط به چرخ ها درگیر می شود و آن را قفل می نماید.

مزایای گیربکس اتوماتیک

بعد از فهمیدن نحوه کارکرد این فناوری به طور مختصر، وقت آن رسیده است که به مزایا و معایب خودروی دنده اتوماتیک بپردازیم. قبل از اشاره به این موارد، گفتن این نکته لازم است که این مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک به صورت کلی عنوان می شود و مختص مارک و برند خاصی در خودروها نیست. در برخی از مدل ها ممکن است یک یا چند مورد از آنها دیده نشود یا جای آن در دسته بندی عوض شود. ضمن اینکه با پیشرفت هر روزه تکنولوژی، این موارد یا بهبود می یابند و یا جای خود را به موردهایی نوتر می دهد.

• یکی از برترین احساسات استفاده از گیربکس اتوماتیک این است که اگر راننده همواره در جاده های پر ترافیک و شلوغ رانندگی می نماید، دیگر از تعویض دستی و فشردن مدام 3 پدال زیر پایش خسته و کلافه نمی شود و پا درد نمی گیرد چرا که بیشتر این کارها را این جعبه دنده انجام می دهد.
• تعویض دنده و سرعت در یک جعبه دنده اتوماتیک بسیار نرم و بدون دردسر انجام می گیرد.
• از آنجا که عوض شدن دنده بدون دخالت راننده و هوشمند انجام می شود، برای همین همواره برای این کار برترین سرعت موتور به وسیله خود گیربکس انتخاب و در نتیجه استهلاک کم می شود و عمر مفید موتور زیاد می شود.
• نرمی و مقدار درست و تعیین دور موتور در هنگام تعویض دنده باعث می شود که راندمان و کارایی خودرو و راننده در هنگام رانندگی به برترین اندازه خود برسد.
• اندازه استهلاک و خرابی طبیعی در گیربکس های اتومات به مراتب کمتر از مدل دنده دستی است.
• جعبه دنده خودروهای اتومات اغلب به صورتی طراحی می شود که فاکتور ایمنی و احتیاط در سرعت در اولویت رانندگی قرار می گیرد.

معایب گیربکس اتوماتیک

• رانندگان ماهر و حرفه ای علاقه مند به گیربکس دستی معتقدند در برخی مواقع مثل جاده های پر پیچ و خاص، احاطه بیشتری بر مدیریت خودرو دارند و این خود آنها هستند که به ماشین فرمان می دهند و احتمال خطا با گیربکس دستی در سرعت زیاد در این نوع جاده ها کمتر می شود.
• مصرف سوخت در نوع اتوماتیک بیشتر است؛ هرچند که در مدل های نو و با پیشرفت سیستم های هوشمند این مورد تا حد زیادی بهبود یافته است.
• خودروهای با گیربکس اتوماتیک همواره قیمت بیشتری نسبت به خودروهای دنده معمولی دارد.
• یکی دیگر از معایب گیربکس اتومات این است که هزینه نگهداری و تعمیر آن ها به طور محسوسی بیشتر است.
• جعبه دنده اتومات دارای قطعات و پیچیدگی بیشتری نسبت به مدل دستی است و تعمیرات آن احتیاج به دانش خاص خودش دارد.
• مایع و سیال استفاده شده در یک گیربکس اتومات، دارای عمر مفید کمتری نسبت به روغن در یک گیربکس دنده ای است.
• معمولاً شتاب اولیه و صفر تا 100 در یک خودروی دنده دستی بیشتر و بهتر از یک خودروی اتوماتیک هم رده است.

جمع بندی

در سرانجام مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک باید گفت اینکه یک خریدار، ماشین اتوماتیک و یا دنده ای را برای خرید انتخاب کند، به غیر از قیمت و امکانات جانبی، بستگی به مهارت او در رانندگی به طورکلی و بعلاوه اندازه تجربه اش به کار با یک خودروی اتومات برمی شود. هرچند که یادگیری رانندگی با یک خودروی اتوماتیک چندان سخت و سخت نیست.

در بازار گزینه های زیادی برای انتخاب بین این شاخه از محصولات وجود دارد و یک راننده ماهر در صورت انتخاب یک ماشین اتوماتیک برای اولین بار، خیلی راحت می تواند کار با آن را بعد از مدتی به لیست تجربه ها و دانش خود اضافه کند.

خرید و فروش لوازم جانبی و قطعات یدکی خودرو

امید واریم این مطلب برای شما مفیده بوده باشد؟ نظر شما چیست؟ آیا موردی هست که در این لیست به آن اشاره نکرده باشیم؟ لطفاً نظرات خود را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.