راهنمای خرید پمپ باد و کمپرسور هوا - طرفداران رونالدو

به معنای ساده تر از این دستگاه برای کشیدن هوا و تحویل دادن آن در فشار بالاتر استفاده می گردد. برای این منظور از گازهایی استفاده می گردد که قابلیت متراکم شدن را دارا باشند. در ادامه این متن از ما با ما همراه باشید تا با کارکرد، انواع و کاربرد کمپرسور باد آشنا شوید.

انواع پمپ یا کمپرسور باد

کمپرسور باد با توجه به کاربرد آن در صنایع مختلف و هم چنین نیازهای متفاوت کارخانه ها و کارگاه های سراسر جهان به انواع مختلفی تقسیم می شوند. این دستگاه ها به طور کلی به دو دسته جا به جایی مثبت و دینامیکی تقسیم می شوند. کمپرسورهای جا به جایی مثبت به شکل متناوب و کمپرسورهای دینامیک به صورت مداوم هوا را فشرده کرده و انرژی لازم دیگر تجهیزات را فراهم می کند.

این دو دستگاه از لحاظ عملکرد با هم بسیار تفاوت دارند. برای مثال کمپرسورهای جا به جایی مثبت قدرت بیشتری نسبت به کمپرسورهای دینامیکی دارد. به همین دلیل از این دستگاه برای فشرده سازی هوا در حجم زیاد و هم چنین در دستگاه های پر قدرت استفاده می گردد.

کمپرسور جا به جایی مثبت

کمپرسورهای جا به جایی ثابت به دسته های متعددی تقسیم می شوند که به معرفی تعدادی از رایج ترین های آن ها می پردازیم.

• کمپرسورهای نوع رفت و برگشتی

کارکرد این کمپرسور به وسیله حرکت رفت و برگشتی و تغییر حجم حاصل از آن انجام می پذیرد. افزایش حجم در داخل این کمپرسور باعث کاهش فشار در آن و در نتیجه باعث ورود گاز به داخل محفظه کمپرسور می گردد. در طی فرآیند تراکم نیز کاهش حجم داخلی کمپرسور باعث خارج شدن گاز می گردد. از این نوع کمپرسورها معمولا برای تولید فشارهای بالا استفاده می گردد. کمپرسورهای نوع رفت و برگشتی خود به چند دسته تقسیم می شوند.

1. کمپرسور پیستونی

یکی از رایج ترین انواع کمپرسورها، کمپرسور پیستونی است. این نوع کمپرسور با استفاده از پیستون عمل فشرده سازی را انجام می دهد. بدین صورت که کمپرسور باد پیستونی حجم زیادی از هوا را دربر گرفته، داخل خود محصور کرده و در یک فضای بسته فشار آن را بالا می برد.

اگر بخواهیم نحوه عملکرد این کمپرسورها را دقیق تر بگوییم، پیستون در داخل سیلندر باعث تغییر حجم در سیلندر می گردد. افزایش حجم سیلندر باعث کاهش فشار در آن و در نتیجه باعث مکش گاز به داخل سیلندر و در نهایت خارج شدن گاز با فشار بالا می گردد.

از نظر عملکرد نیز، کمپرسورهای باد پیستونی به دو نوع تک مرحله ای و دو مرحله ای تقسیم می شوند. در کمپرسور باد پیستونی تک مرحله عمل تراکم یکبار انجام گرفته و هوا بعد از ورود به سیلندر متراکم و فشرده می گردد. این هوای فشرده شده از سوپاپ دیسچارج وارد مخزن کمپرسور باد می گردد. فشار این کمپرسور حداکثر تا 8 بار و ظرفیت آن معمولا تا 750 لیتر بر دقیقه می باشد.

در کمپرسور باد پیستونی دو مرحله ای عمل تراکم دو بار صورت می گیرد. به این صورت که ابتدا هوا وارد سیلندر کم فشار که حجم و قطر بیشتری دارد شده و بعد از عبور از افتر کولر و فرآیند خنک کاری کمپرسور هوا وارد سیلندر پر فشار شده و بعد از تراکم مجدد وارد مخزن کمپرسور هوا می گردد. فشار این کمپرسور معمولا تا 10 بار و ظرفیت آن تا محدوده 1200 لیتر بر دقیقه می باشد.

2. کمپرسور اسکرو

یکی دیگر از رایج ترین نمونه های کمپرسور جا به جایی مثبت، کمپرسور اسکرو است. نحوه عملکرد این کمپرسور بر اساس حرکت دادن هوا یا گاز بوسیله رتورهای نصب شده در داخل یک سیلندر است. رتورهای نصب شده در این نوع کمپرسور ها شبیه پیچ های چند راهه هستند که به صورت نر و ماده در داخل یکدیگر می چرخند و با چرخش خود گاز هوا را به سمت جلو حرکت می دهند. در اثر این حرکت خلا ایجاد شده و باعث ورود مستمر گاز به داخل کمپرسور می گردد. فشار نیز با کم کردن فاصله بین مولکول های گاز افزایش می یابد.

سیستم انتقال قدرت در این نوع کمپرسورها روی یکی از پیچ ها و یا رتورها انجام گرفته و رتور دیگر توسط رتور راننده به چرخش در می آید. یکی از معایب این کمپرسورها فاصله کم بین رتور و بدنه است که امکان گیر کردن و تماس بین قطعات ثابت و متحرک را بالا می برد. این فاصبله کم ممکن است خرابی به بار بیاورد که در این صورت تعمیر آن مشکل و گاها غیرممکن خواهد بود.

این کمپرسورها به دو نوع بدون روغن و روغنی تقسیم می شوند. کمپرسورهای بدون روغن برای تولید باد در سیستم عملکردشان از روغن استفاده نمی کنند. معمولا برای کمپرسورهای بدون روغن و برای قسمت هایی که با یکدیگر درگیر هستند از جنس های ویژه ای مثل گرافیت استفاده می گردد.

از مزایای این کمپرسورها می توان به تولید هوای پاک و بدون ذرات روغن اشاره کرد. از مصارف این کمپرسورها نیز می توان به استفاده از آن ها در آزمایشگاه ها و دندانپزشکی ها اشاره کرد.

در کمپرسورهای نوع روغنی نیز به دلیل کمتر بودن فاصله بین قطعات ثابت و متحرک که همان رتورها و سیلندرها هستند به گازی که وارد کمپرسور باد می گردد روغن تزریق می کنند. این روغن بین قطعات ثابت و متحرک قرار گرفته و از تماس بین قطعات جلوگیری می کند. این روغن تزریق شده مجددا در قسمت خروجی کمپرسور هوا از گاز یا هوای جدا شده و دوباره وارد همان کار قبلی خود که روغن کاری قطعات است می گردد.

• کمپرسور دیاگرامی

نحوه عملکرد این کمپرسورها نیز مانند کمپرسرهای پیستونی بر اساس تغییرات حجم داخل کمپرسور انجام می پذیرد که به واسطه حرکت رفت و برگشتی، دیافراگم انجام می گردد.

در کمپرسورهای نوع دیافراگمی حرکت رفت و برگشتی روی دیافراگم اعمال می گردد. این حرکت رفت و برگشتی باعث تغییر حجم داخل کمپرسور و تغییر فشار داخل آن می گردد که افزایش حجم و کاهش فشار در داخل سیلندر باعث ورود گاز به داخل سیلندر و کاهش حجم قسمت بالای دیافراگم باعث افزایش فشار و نهایتا خروج گاز از لوله خروجی کمپرسور می گردد .

دیافراگم ها با توجه به طراحی و فشار درجه حرارت از مواد و متریال مختلفی مثل پلاستیک های مخصوص و یا لاستیک فلز می گردد. از مزایای این دستگاه می توان به عدم تماس گاز و قطعات کمپرسور، عدم نیاز به آب بندی و در نتیجه نشتی نزدیک به صفر دانست.

کمپرسور دینامیکی

کمپرسورهای دینامیکی در دو مدل شعاعی و محوری ساخته می شوند. همان طور که در بالا هم به آن اشاره شد دستگاه های کمپرسور باد جا به جایی مثبت با جریان ثابت کار می کنند در صورتی که کمپرسورهای مکانیکی با فشار ثابت کار می کنند.

عملکرد کمپرسور دینامیک تحت تأثیر شرایط بیرونی قرار گرفته است، به عنوان مثال ایجاد تغییری جزیی در فشار ورودی باعث تغییر زیادی در ظرفیت می گردد. این دینامیک ها دارای دو نوع گریز از مرکز و محوری هستند که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت:

• کمپرسور گریز از مرکز

در سانتریفیوژ یا همان کمپرسورهای گریز از مرکز، همان طور که از نام آن نیز تعیین است با استفاده از نیروی گریز از مرکز، سیال را فشرده می سازند. شیوه کار این کمپرسور به این گونه است که فشار سیال با عبور از ایمپلر، دچار افزایش فشار شده و سپس ایمپلر این سیال تغییر فشارداده شده، وارد یک پخش کننده شده و با کاهش سرعت این سیال، فشار استاتیک آن افزایش می یابد.

در ادامه سیال وارد جمع کننده می گردد. این کمپرسورها خود به دو دسته تک محوره و گریبکسی تقسیم می شوند. این کمپرسورها به جز کمپرسورهای گریز از مرکز یا سانتریفیوژ با نام کمپرسور توربو نیز شناخته می شوند.

لازم به ذکر است که در این گونه از کمپرسورها سه فرایند مکش، تراکم و تخلیه در آن واحد و به صورت همزمان انجام میگردد که برای سایر کمپرسورها این گونه نیست. نکته قابل توجه دیگر قابل تنظیم بودن فشار سیال خروجی در انتهای راستا است که با استفاده از تغییر سرعت پروانه انجام می گردد.

• کمپرسور محوری

کمپرسورهای محوری همان طور که از نام آن نیز تعیین است دارای جریان محوری بوده و شیوه کار آن بر اساس حرکت دادن سیال به وسیله پروانه های نصب شده بر روی رتور است. به غیر از پروانه­ های نصب شده روی روتور که همان پروانه های متحرک هستند و وظیفه انتقال انرژی از رتور به سیال را عهده­ دارند و با محور می ­چرخند یک سری پره ثابت دیگر نیز بر روی بدنه کمپرسور نصب شده­ است که به آن­ ها پره­ های راهنما گفته می­ گردد.

این پره­ ها به غیر از جهت دادن به سیال، برای انتقال از یک مرحله به مرحله دیگر وظیفه تبدیل انرژی جنبشی به انرژی فشاری مورد استفاده قرار می ­گیرند. در این نوع کمپرسور گاز به صورت آهسته از فضای باز به فضای تنگ تر هل داده می گردد و به این طریق باعث کم شدن حجم سیال و افزایش فشار می گردد.

از مزایای این دستگاه می توان به هزینه تعمیر و نگهداری کم، بازدهی بالا، ارتعاش کمتر، دوام بالاتر و اصطکاک کمتر اشاره کرد. از معایب آن نیز می توان به هزینه خرید بالاتر، صفحه فرمان پیچیده و حساس بودن دستگاه اشاره کرد.

نکات مهم در انتخاب و خرید کمپرسور هوا یا پمپ باد

در انتخاب و خرید کمپرسور هم مانند دیگر وسایل مکانیکی نکاتی وجود دارد که بهتر است بدانید. این نکات به انتخاب و خرید بهتر شما کمک می کند.

• منبع برق کمپرسور باد

اگر در محیط های بدون برق کار می کنید یا ممکن است به برق دسترسی نداشته باشید، می توانید از کمپرسورهایی با موتور بنزینی یا دیزلی کار کنید. اما اگر همیشه به برق دسترسی دارید دستگاه هایی با موتور الکتریکی یا درایو مناسب شماست.

• فشار هوای کمپرسور باد

کمپرسورهای تک مرحله ای معمولا تا زمان خاموش شدن 135 PSI فشار تولید کرده که این مقدار برای دستگاه های کوچک مناسب است. اما در دستگاه های بزرگتر مثل کمپرسور صنعتی دو مرحله ای در مرحله اول 90 PSI و در مرحله دوم تا 175 PSI فشار تولید می کند.

• قابل حمل بودن کمپرسور باد

یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب کمپرسور باد قابل حمل بودن آن است. کمپرسورهای قابل حمل در ابعاد و اشکال مختلفی تولید می شوند برای مثال نمونه ای از این دستگاه ها بسیار سبک هستند به گونه ای که می توان آن ها را به راحتی و بدون دردسر بلند کرد. اما نمونه های بزرگ تر و سنگین تر آن دارای چرخ هایی است که کمپرس را قابل حمل می کند.

این نکته را از قلم نیاندازید که کمپرسورهای پرتابل یا قابل حمل حجم مخزن بسیار کمتری نسبت به سایر کمپرسورها دارند، بنابراین این دستگاه ها معمولا کوچک بوده و صدای نسبتا کمی از خود تولید می کنند.

• مدت زمان کارکرد کمپرسور باد

نیاز دارید که کمپرسور باد چه مدت زمانی را بدون نیاز به خاموش شدن کار کند؟ مدت زمان کارکرد کمپرسور بدون وقفه از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این، این موضوع بر قیمت کمپرسور نیز تاثیر دارد. پس دستگاهی را انتخاب کنید که متناسب نیاز شما باشد.

• کمپرسور متناسب با نیاز

کمپرسور باد را برای کارهای عجیب و غریب داخل خانه مثل باد کردن لاستیک می خواهید یا از آن در ماشین آلات برقی، کارخانه ها و کارگاه ها استفاده می کنید؟

اگر قصد استفاده از وسایلی را دارید که نیاز به جریان زیاد دارند، کمپرسور با مخزن بزرگ را انتخاب کنید. اما اگر تنها قصد دارید از آن برای کارهای ساده مثل میخکوب بادی،منگنه کوب و از این دست کارها استفاده کنید، به یک کمپرسور قابل حمل با حجم مخزن در حدود 50 لیتر نیاز خواهید داشت.

• مقدار اسب بخار کمپرسور باد

مقدار اسب بخار و یا HP راهنمایی است برای تولید فشار هوا. فشار بیشتر هوا و اندازه گیری پوند در هر اینچ مربع (PSI) به این معنی است که کمپرسور می تواند هوای بیشتری را در مخزن ذخیره کند. دامنه مشترک اسب بخار روی یک کمپرسور های هوا بین 1.5 تا 6.5 HP است. کمپرسورهای هوا با ظرفیت HP بیشتر نیز وجود دارند، اما معمولاً برای مصارف صنعتی مورد استفاده قرار گرفته و psi بسیار بیشتری را ارائه می دهند.

• فوت مکعب در دقیقه یا CFM

CFM میزان اندازه گیری حجمی دستگاه است. این میزان با توجه به PSI دستگاه کمپرسور تغییر می کند. بدین معنی که دو ابزار با psi متفاوت لزوماً دارای CFM های یکسان نیستند.CFM دستگاهبر سایز کمپرسور باد نیز تاثیر می گذارد. موتورهای بزرگ تر کمپرسورها، هوای بیشتری تولید می کنند و در نتیجه CFM آن ها بیشتر است.

ابزارهای بی شماری که به طور هم زمان با استفاده از هوای فشرده کار می کنند، باعث افزایش تقاضای هوای فشرده در کمپرسور باد می شوند. تجهیزاتی که به طور مداوم از هوا استفاده می کنند، مانند دستگاه رنگ پاش، هوای بیشتری نسبت به دستگاه هایی که به صورت متناوب به کمپرسور نیاز دارند مانند آچار پنوماتیک می طلبند.

بسته به امکاناتی که هوای فشرده فراهم می کنند انواع مختلفی کمپرسور هوا وجود دارد. یک کمپرسور از نوع دوار (مانند اسکرو) برای چرخه های کار مداوم و یک کمپرسور پیستونی(مانند کمپرسور های تسمه ای) برای استفاده های متناوب مناسب است.

کلام پایانی

در این مقاله به بررسی نمونه های رایج کمپرسور های باد از جمله پیستونی، دیاگرامی، اسکرو و دینامیکی و نحوه عملکرد آن ها پرداختیم. برای مثال در کمپرسورهای باد پیستونی به کمک پیستون عمل فشرده سازی انجام می گردد در صورتی که در کمپرسور باد اسکرو، عملکرد بر اساس حرکت دادن هوا یا گاز بوسیله رتورهای نصب شده در داخل یک سیلندر انجام می پذیرد. علاوه بر این، در هنگام خرید این دستگاه ها بهتر است به مواردی از جمله منبع برق، اسب بخار، مدت زمان کارکرد، فشار هوا و … توجه کنید تا انتخابی بدون پشیمانی داشته باشید.

سئوالات متداول

کمپرسور باد یا پمپ باد چیست؟

کمپرسور باد دستگاهی مکانیکی است که در دسته ابزارآلات بادی و پنوماتیک قرار گرفته و از آن به منظور فشرده سازی هوا برای ایجاد نیروی محرکه بسکمک از ابزارآلات استفاده می گردد.

انواع کمپرسور باد کدام است؟

کمپرسور باد خود به دو دسته دینامیکی و جا به جایی مثبت تقسیم شده که هر یک از آن ها نیز خود به دسته های دیگری تقسیم می شوند.

مقدار اسب بخار در کمپرسور باد چه اهمیتی دارد؟

مقدار اسب بخار راهنمایی است برای تولید فشار هوا.