داستان کوتاه باغ دیگر، نوشته دوریس لسینگ - طرفداران رونالدو

جهت دریافت خدمات طراحی محوطه باغ و ویلا ایرانی با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

این پارک انواع و اقسام درخت را در خود پرورش داده است. همه نوع حیوانات و پرندگان دنیا در پارک زیست می کننند. درختی یافت می گردد که از کشور لبنان به آن جا مهاجرت کرده-همین طور آن دیگری اصلیت کانادایی دارد. مرغان دریایی در آن جا فراوانند. البته پرندگان مهاجر در راستا خود از قاره یی به قارهٔ دیگر بر آبگیرها می نشینند. در حاشیهٔ بیابانی پارک بوته های تمشک فراوان است که می توان با دست چید. چمن و علف نرم همه جا را پوشیده تا حدی که به طور راحت می توان روی آن ها دراز کشید-غلتید و لذت برد یا این که سگ را روی آن ها گردانید، حتا فوتبال یا کریکت در آن جا بازی کرد. برخی جاهای پارک شباهت به سرزمین ایتالیا دارد-برخی جاها هم مثل همه جا هست غیر از خاک انگلیس. محدودهٔ معینی هم به گیاهان موردنظر باغبانان اختصاص دارد که با گذر از پلی به آن ها دسترسی دارند-پلی که خیلی شبیه به فنجان ساخته شده است. بوته های گل سرخ-گل های آبشاری ریز-درختان تبریزی-آبگیرهای وسیع و فواره های متعدد و…البته اگر چیزی در آن وسعت نامناسب به نظر برسد آیا تعجب برانگیز خواهد بود؟ آیا شبیه چنین باغچهٔ شنی رنگ وارنگ را در کشورها خاوری پیدا خواهید کرد؟ خب-مشکل خواهد بود که رویهٔ آن از برگ های درختان پوشید نباشد. در آن جا باغچهٔ دیگری می بینید که رویهٔ آن با قلوه سنگ های رنگ و وارنگ پوشیده است.

همین طور باغچهٔ دیگری که اطرافش با قطعات فلز و نیز تخته سنگ مرزبندی شده است. در آن پارک چیزهای دیگری است که شما نمی توانید تصور کنید. مثلا در آن جا با یک صدای ناگهانی یکه می خورید-شما چشم تان را از درخت های جنگلی بلوط و غیره برمی گیرید متوجه خرسی می شوید که روی تیغهٔ مجاور ایستاده یا کلهٔ زرافه که از فراز بوته های گل به شما می نگرد بعد پسر بچه یی را می بینید که می دود و بادبادک زردی که صورت آدم روی آن کشیده شده بالای سرش در پرواز است. بچه های کوچک هرکدام از آشپزخانه یک شاخه پیاز یا دو تا هویج برمی دارند و در گوشه های زمین که بدون گیاه باشد می کارند. گاهی هم مادر پاکت تخم گیاه را برمی دارد و و با بلیچهٔ چند شاخه یی عمل کاشتن را به بچه ها می آموزد و لیکن بچه ها به ادراک خودشان بیش تر اطمینان می نمایند: آن پیازها در شب چند تا بوته می دهند-همین طور هویج ها چند بربر می شوند. نه…نه…این ها خوبه…ما این ها را می خواهیم بکاریم ما تخم گیاه های شما را نمی خواهیم بر یا این که آن ها طول می کشد که در بیاید شاید این همانند کوششی بود که انسان های اولیه در قبال طبیعت به کار می بردند؟

نه شما آن باغ گم شده را نمی توانید پیدا کنید اما خانه های باغبانان و نگهبانان پارک در گوشه و کنار به طور پراکنده هستند و تعدادی از آن ها هم در اطراف نهالستان برپا ایستاده اند. در آن جا ساختمانی است که بر اثر بمب به هم کوفته شده بود و چند سال قبل دوباره سازی شد. دختر بچه یی هر روز از آن حوالی راه می افتاد و سلانه به مدرسه می رفت. او برای خودش با پاره های آجر و گل و مصالح دیگری از قبیل چوب های خشک یاس زرد و نیز گیاهان دیگر خانهٔ کوچکی ساخت. کمکم اطراف آن را به صورت باغ درآورد. او هر روز صبح در آن حوالی می دوید و به مرور گیاهان دیگری در باغش می کاشت. در فصل بهار از باغچهٔ مادرش گل ارغوانی و حتا ترکه یی گیلاس می ربود و در آن جا برقرار می کرد. در کنار آن ها خاک می ریخت و با برگ های خشک شده به آن ها کود می داد. گیاهان به موقع رشد می کردند و به باغ آن دختر رونق می بخشیدند. از گودال هایی که در شب های بارانی پرآب می شد به آن ها آب می داد و با تخته پاره های یافته از گوشه و کنار ساختمان مخروبه بر فراز آن ها سایه می افکند تا زنده بمانند. او اطراف باغچه اش را با گوش ماهی و شکسته های بشقاب و سنگ مفروز می کرد و به آن ها زینت می داد. حاصل آن که گل هایش نمردند و باغچه اش از بین نرفت.

بسیار خب-اگر بستر باغچه های آراسته به گل و گیاهان خارجی در این پارک از چشم بینندگان مخفی نمی ماند احتمالا بدان جهت است که بخش اصلی و قابل توجه پارک هستند و طبیعتا باید که این طور باشد. وقتی شما در پارک می گردید-درختان و بوته های را می نگرید سر برمی گردانید ناگهان به گیاهی توجه می کنید و این طبیعی است.

روزی در ماه ژانویه بود که برای اول باربه آن جا رفتم. شب قبل بسیار سرد بود-آن روز آسمان آبی -هوا بادخیز و لکه های ابر دونده همه جا بودند.

توجه ام به یک بستر مستطیل شکل چمن جلب شد. در دو طرف بستر بوته ها کمی عقب نشسته بودند و در آن طرف چند پلهٔ سرازیری وجود داشت به طوری که پله ها به درازای عرض بستر چمن بودند. آن بستر بی ارتفاع و ساکت گویی که منتظر مهمان بود و به آن خوش آمد می گفت. بله کسی به جز من آن جا نبود.

ملاقات آن جا در زمستان به تصورم عین ماه خرداد بود. انتظار نداشتم که در یک ملاقات دو فصل را تجربه کنم. فکر می کنم که در آن چه فصل تابستان خودش را به زمستان تحمیل کرده بود. چقدر زیبا بود که آفتاب صبح به همه جا پاشیده و آواز پرندگان را در خود می شست. سمت غربی باغ پایینی به کلی یخ بسته بود تصویر سبزه های آن طرف را در خود منعکس می کرد. غنچه های یک گل زمستانی که آن را می شناختم بوی دلکشی به اطراف می پراکندند و با نسیم برخواسته از روی برف ها شامه را نوازش می داد.

صدای پای انسان ها در علف ها محو می شد و شما در آن جا بدون صدا راه می روید. پله ها منحنی شکل و کم ارتفاع هستند. در دو جهت آن ها ستون های سنگی واقع شده است. ستون هایی که شبیه قندیل های یخی تاب دارند. در بالای هر قندیل یا صدف کار شده است: درست مانند دیوار سالامانکا (شهر تاریخی در اسپانیا) تماشاچی تصور می نماید که سایه ها در روی سنگ صورتی که حرکت هستند. شبیه این کار را شما در کاتزول (منطقهٔ تپه ماهوری در انگلستان با ارزش های باستانی) می بینید.

حالا آبگیر مستطیل شکل و ظروف سبزه ها پشت سر بیننده است و البته هامش سبزه ها به تازگی برش داده شده و صاف شده اند. این ها در فصل بهار چه صورتی دارند؟ در تابستان چه شکلی به خود می گیرند؟ آن جا مملو از انواع گیاهان زیبا و معطر است (مانند گیاهان دارویی، استاخودوس، آویشن، نعنا) عطر آن گیاهان پروانه ها را جذب می نماید و زنبورهای عسل را به خود می کشد و آدم ها را در محل متوقف می نماید تا شامه ها را معطر نمایند همین طور حشرات را. پشت مرزبندی درختان بوته ها قرار دارند آن ها وقتی در بهار برگ افشانی می نمایند آن منطقه به کلی از چشم مستور می ماند. اول این که گیاهان مقیم در حاشیه بلند می شوند دوم این که درخت ها آن جا سایه می اندازند.

همین حالا هم وقتی که شما روی پله های باغچهٔ مزبور هستید دیدگاه شما تمام آن محوطه را نمی پوشید.

باغچهٔ بالایی چشمه یی دارد که آن در کانون بستر گل های سرخ (رزها) و سبزه ها قرار گرفته به طوری که غنچه های گل روی سبزه ها افتاده اند نه روی مرز سیمانی بستر. هرگز صدای پایی در آن جا به گوش نمی رسد. مجسمهٔ دختر دریا در کنار مجسمهٔ پسر بچه یی سیاه پوست و همین طور مجسمهٔ یک دلفین در حال جهش در مقابل خیابان پر درخت شاه بلوط ایستاده اند به طوری که انعکاس تصویر خیابان را در مجسمه ها می بینید. سطح آب به کلی یخ زده اما در گوشه یی از رویهٔ یخ را شکسته اند که پرندگان تشنه آب بیاشامند. بر روی یخ آبگیر یک زاغی و یک سار نشسته آن ها منتظرند که من از کنار آبگیر رد بشوم تا با خیال راحت آب بنوشند.

در هر گوشه یی پرنده یی نشسته-یک زاغی نوک زردش را در کنار بوته یی زر فرو می برد. کبوتر چاقی سینه اش را در آفتاب جلوه داده و از محیط گرما می گیرد. گنجشک ها مانند فصل بهار به هم افتاده اند. کلاغ ها بلای درخت سر و صدا راه انداخته اند. سنجابی که در این موقع باید در خواب زمستانی باشد نشسته و مرا می نگرد که قدم بعدی ام را به کجا برمی دارم. در کنار این باغ گرد مجسمهٔ دیگری از یک دختر با طفلی که در بغل دارد ایستاده است با کمال تعجب پیکرتراش یک جفت شاخ هم برای او تراشیده است که آن ها در شکوفه های درخت کنارش گم شده اند.

این تندیسه افکار انسان را به خود می گیرد: آدم فکر می نماید که آیا خالق آن تا چه اندازه آن دختر را دوست داشته است؟ دختری زیبا با صورتی استخوانی-موهایش خیس به نظر می رسد-غیر ممکن است که شما فکر نکنید که پیکرتراش در موقع کار چه اندیشه یی به سر داشته است: خب امروز بارانی است و تو این دختر سرت خیس شده-من هم امروز باید که موهایت را بر روی سنگ بتراشم. آن دختر یعنی صاحب واقعی آن چهره وقتی در مقابلش نشسته بوده به اصطلاحی متوسل شده و گفته: خدای من این مجسمه که تو داری می سازی مثل بزی می ماند که سرش را برگردانده تا یک بوته را ریشه کن بکند. البته پیکرتراش به شوخی او توجهی نکرده و به کار خود ادامه داده است. او آن طفل را زیر بازوی آن دختر گذاشته درحالی که سینهٔ لخت دختر در جوار سر طفل قرار گرفته است. باید اذعان کرد که آن آرام ترین و گیراترین تندیس های آن جاست و در زیر آن نوشته است:

تقدیم به آن هایی که حامی بی پناهان هستند

این تندیسه از برنز تیره رنگ ساخته شده است. دختر در حالی ست که به حیوان کوچکی تماشا می نماید. آن هم به پسر بچهٔ سیاه و دختر دریا که از آب یخ زده بیرون جهیده است. چند هفته بعد روزی که آسمان تیره و ابری بود همهٔ آن صحنه های خیس خورده و یاس آور می کرده. یک حلقهٔ گل به دور گردن بز افتاده و بوی گل همهٔ اطراف را پر کرده بود. به نظر می رسد که اخیرا کسی حلقه های گل را آن جا نهاده بود زیرا که هنوز تازگی داشت. تمام بسترهای کوچک باغچه هایی که در کنار هم قرار داشتند در جمع تصویری از یک انسان بودند. مثلا دایرهٔ این باغچهٔ کوچک تر از دایرهٔ دومی است. مردی که مرا به این قسمت باغچه ها هدایت کرد گفت که این دایره به صورت سر آدم است و دایرهٔ دوم باید که سینهٔ آن فرد باشد. باید بگویم که این باغ کاملا شبیه باغ گل سرخ مریم (کویین ماری) است. آن هم بخش های مختلفش از گل رز و چمن پوشیده شده است. این قسمت درست مثل این است که حلقه هی گل را روی چمن گذاشته اند. دور آن ها را با شاخه های افقی درختان لیمو داربست زده اند و آن تکه را به کلی محدود کرده اند. از میان شاخه های سقف داربست آفتاب به طور مرتب چشمک می زند و بر روی سطح آب می رقصد. گره هایی که بر شاخه ها به نظر می رسند در فصل بهار جوانه های زرد خواهند زد که به مرور رنگ سبز به خود می گیرند و ترکه می شوند.

در آن سرما انواع پرندگان در میان درختان نشسته و منتظر بهار هستند تا وقتی که غرش های آسمان خاموشی بگیرد.

در انتها باغچه های دایره یی شکل دایره حباب شکلی است که از قرار سر آن آدم تصور می گردد. در تابستان انسان در میان آن حلقهٔ کوچک فکر می نماید که وسط گل ها و سبزه ها اسیر شده است. شما برای این که بیش تر از موقعیت خود در آن جا لذت ببرید بهتر آن که چشم تان را از باغچه منحرف و به وسط شاخه های درختان لیمو بدوزید.

بسیار خب-شما تمام این قسمت ها را دیدید و حالا می توانید دوباره در ذهن تان مرور کنید. یک یک بسترهای حلقه یی را به خاطر آورید. باید بگویم که باز هم طرح کلی باغچه ها برای شما معلوم نمی گردد که چگونه است.

باد به طور ناگهانی می وزد و تعدادی از آخرین برگ های زرد پاییزی را به اطراف روی سطوح یخ زده می پراکند یعنی جاهایی که در تابستان پروانه ها روی گل برگ ها می نشینند.

در سکوت پشت سر شما زاغی ورجه می زند. اگر شما از باغبانی چیزی بدانید خوب می فهمید که زیر و رو کردن خاک چقدر مهم است کاری که زاغی ها به آسانی انجام می دهند.

حالا از کنار حلقه های سرسبز باغچه ها برمی گردیم و به سمت خروجی می رویم و در آن موقعیت گویی که همه چیز پشت سر شما به مانند آبریزی در پشت سنگ ها هجوم می آورد.

گفتم که همه چیز در مقابل دیدگان شما تکرار می گردد اما به سرعت و خیلی زودگذر. حالا دیگر نزدیک خروجی پارک هستیم می بینیم که کبوتر هم چنان به سینه اش باد انداخته و زاغی ها و پرندگان دیگر در سطح پارک به تکاپو مشغول اند.

جناب سنجاب دست هایش را به سمت دهانش می برد و گویی از شما تمنایی دارد بعد به جلو می آید و دست هایش را به پای من می خراشد و مثل گربه از من چیزی می خواهد. اما شما چرخی می زنید از در خارج می شوید. همه چیز دیگر انتها یافته است.

ترجمه: غ.ع.آذری مهر